به گزارش تحریریه، مذاکرات آتش‌بس در غزه به مراحل نهایی خود نزدیک می‌شود و ممکن است همین روزها و ساعات خبر نهایی‌شدن این توافق با واسطه‌گری مصر، قطر و آمریکا مخابره شود. اگرچه تا لحظه نوشتن این گزارش چیزی نهایی نشده اما طرح هر ایده پیشنهادی برای رسیدن به آتش‌بس ابعاد مهمی مرتبط با ایران به‌عنوان یکی از کشورهای درگیر در مناقشه یک‌سال اخیر با اسرائیل نیز دارد.
ایران به‌عنوان یکی از حامیان اصلی مقاومت فلسطین، همیشه در مقابل رژیم‌صهیونیستی مواضع قوی و ثابتی داشته است. از این رو، دستیابی به توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حماس، به‌رغم فشارهای دیپلماتیک و نظامی، می‌تواند تأثیراتی بر سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی ایران داشته باشد. رسانه‌های عبری جزئیاتی از این مذاکرات اعلام کرده‌اند که چندان نمی‌تواند قابل اتکا باشد، اما چیزی که رسانه‌ها و حتی جو بایدن و دونالد ترامپ هم بر آن صحه گذاشته‌اند این است که در آستانه دستیابی به توافقات آتش‌بس هستیم.
ابوالفضل ظهره‌وند، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید سیاست‌های ایران در قبال رژیم‌صهیونیستی مبتنی بر سلطه‌طلبی آنهاست و مذاکرات آتش‌بسی که البته خیلی هم محکم نیست نمی‌تواند بر این سیاست‌ها اثر بگذارد. در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را از نظر می‌گذرانید.
ایران به دنبال آزادی منطقه است
ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران منطقه‌ای می‌تواند تأثیرات قابل توجهی از توافق آتش‌بس میان رژیم‌صهیونیستی و فلسطین بپذیرد. ابوالفضل ظهره‌وند معتقد است ایران در قبال مسائل فلسطین و حتی منطقه، هدف هژمونیکی نداشته است. او در این باره توضیح داد: «ما اگر از حوزه مقاومت صحبت می‌کنیم، به این دلیل است که کشورهای منطقه، همچون ایران، از هژمونی و سلطه رژیم‌صهیونیستی و آمریکا ناراضی بوده و هستند. این سلطه برای آن‌ها چیزی جز ناامنی، محدودیت، تهدید و تحریم به همراه نداشته است، همان‌گونه که برای ما چنین بوده است. بنابراین، مقاومت روندی طبیعی و تنها راه نجات منطقه از چرخه شیطانی‌ای است که آمریکا و اسرائیل محور آن هستند.
مقاومت نشان می‌دهد که موضع کشورهای منطقه و ایران به‌حق بوده و است. همین که صدای ایران شنیده شده و دیگران به سوی ما دست دوستی دراز کرده‌اند و ما نیز به آن‌ها کمک کرده‌ایم، می‌کنیم و خواهیم کرد، گویای این حقیقت است که آینده، فرجام و همکاری مشترکی داریم. این همکاری ضروری است برای رهایی از این بن‌بست و معضل پایدار منطقه‌ای.
از این زاویه، نمی‌توان گفت ایران در این مسیر سود یا زیان می‌کند؛ بلکه ما ۴۵ سال است که ایستاده‌ایم و مقاومت می‌کنیم. در این مدت، کشورهای منطقه نیز به ما پیوسته‌اند. آن‌ها واقعیت صحنه را در مقاومت می‌بینند و علت مصیبت خود را آمریکا و رژیم‌صهیونیستی می‌دانند.»
احتمالاً دو تا سه روز آینده آتش‌بس اجرا می‌شود
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه این توافق چیزی بهتر از آتش‌بس با حزب‌الله در لبنان نخواهد بود، افزود: «اکنون مسئله این است که پیش از پایان دوره بایدن، که تنها یک هفته باقی‌مانده، سریع‌تر به توافق آتش‌بس برسند. هدف آن‌ها این است که گروگان‌های باقی‌مانده را آزاد کنند. باید توجه داشت که مسئولیت کشته شدن گروگان‌ها نه با حماس، بلکه با رژیم‌صهیونیستی و فشارهای وارد بر آن است. فشار بر نتانیاهو و وضعیت دشواری که در داخل دارد، او را وادار کرده تا هرچه سریع‌تر به توافق برسد. آن‌ها پیش‌بینی می‌کنند که کمک‌های آمریکا، به نحوی که بایدن و دموکرات‌ها ارائه می‌کردند، دیگر به همان شکل نخواهد رسید. به همین دلیل، تلاش می‌کنند از تشدید بحران در کابینه و فشار افکار عمومی، به‌ویژه خانواده گروگان‌ها، رهایی یابند. احتمال می‌دهم که این آتش‌بس ظرف دو تا سه روز آینده عملیاتی شود.
اما حماس، ایران و منطقه به‌خوبی می‌دانند که اسرائیل به آتش‌بس پایبند نخواهد بود. همین حالا هم می‌بینیم که رئیس‌جمهور جدید لبنان اشاره می‌کند که ده‌ها بار آتش‌بس ۶۰ روزه بین حزب‌الله و اسرائیل توسط اسرائیل نقض شده است. احتمالاً این آتش‌بس نیز به شکست منجر شود و تمدید نشود؛ چراکه چیز زیادی از این ۶۰ روز باقی نمانده است.»
پیروز و مغلوب کیست؟
همیشه پس از توافقات آتش‌بس، تعیین برنده و بازنده مورد توجه تحلیلگران قرار می‌گیرد. ظهره‌وند با بیان اینکه انعطافی که حماس نشان خواهد داد، از آنجاست که اسرائیل به دلیل نیاز خود، شرایط قبلی را می‌پذیرد، گفت: «اگرچه احتمال شکست آتش‌بس وجود دارد، اما در این میان گروگان‌های فلسطینی که موردنظر حماس هستند باید آزاد شوند. در مقابل، ۳۵ یا ۴۰ نفر از افرادی که باقی مانده‌اند به رژیم‌صهیونیستی بازگردانده خواهند شد. با این حال، این روند تأثیر چندانی بر معادلات منطقه‌ای نخواهد داشت.
اسرائیل اعلام کرده از برخی مناطق عقب‌نشینی می‌کند، اما ممکن است دوباره بازگردد. با این حال، ضرباتی که در این مدت از حماس خورده، بسیار سنگین بوده است. این ضربات نه‌تنها حیثیت اسرائیل را زیر سؤال برده، بلکه این رژیم در دیوان بین‌المللی لاهه نیز محکوم شده است. همگان اذعان دارند نتانیاهو و تیم او جنایت‌کارند و باید محاکمه شوند. حتی این محاکمه به‌صورت غیابی صورت گرفته است. اگر اسرائیل آتش‌بس را نقض کند، تغییری در معادلات ایجاد نخواهد شد؛ چراکه امروز حماس قوی‌تر از پنج ماه پیش است و مردم همچنان با وجود فشارها و صدمات در کنار آن ایستاده‌اند. با وجود ۵۰، ۶۰، یا حتی ۱۰۰ هزار کشته و ویرانی‌هایی که بر غزه تحمیل شده، دیگر چهره و مشروعیتی برای اسرائیل باقی نمانده است.
حماس قطعاً می‌داند که نقطه اتکای آینده مقاومت همچنان ایران خواهد بود. رژیم‌های منطقه‌ای نیز در کنار نتانیاهو در سرکوب مردم و ایجاد ویرانی و کشتار نقش داشته‌اند. این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد. در طول این پنج ماه، کشورهایی نظیر عربستان، امارات و اردن به اسرائیل کمک کرده‌اند؛ چه از نظر غذایی و لجستیکی، چه از نظر سوخت‌رسانی از طریق جاده‌هایی که می‌توانستند قطع کنند. آن‌ها می‌توانستند همچون یمن، در مقابل اسرائیل بایستند، اما این کار را نکردند.»
روند آتش‌بس از نظر سیاسی برای ایران مثبت است
ظهره‌وند با تأکید بر اینکه ایران همچنان به‌عنوان حامی و محور مقاومت در منطقه و جهان مطرح است، ادامه داد: «چند روز پیش مادورو در ونزوئلا سخنرانی می‌کرد و مردم پرچم ایران را در دست داشتند و شعار «زنده باد ایران» سر می‌دادند. این در حالی است که دولت آمریکا برای سر مادورو ۲۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرده است. این نشان می‌دهد ما با جریانی تروریستی و جنایت‌کار در محیط بین‌الملل مواجهیم که آمریکا و متحدان غربی آن نماینده آن هستند.
ایران امروز طلایه‌دار مبارزه با امپریالیسم، غرب و سلطه صهیونیسم است و این از افتخارات ماست. آتش‌بس با حماس نیز تغییری در معادلات منطقه‌ای ایران ایجاد نمی‌کند؛ زیرا حمایت ایران از غزه هرگز به معنای تسلط بر آن نبوده است. اگر حزب‌الله فشار آورد بر اسرائیل، برای توقف جنایت‌ها در غزه بود تا آتش‌بس برقرار شود و کشتار مردم پایان یابد؛ همان‌گونه که یمن نیز همین خواسته را داشته است.
آتش‌بس احتمالی، همان چیزی است که مقاومت و ایران خواهان آن بوده‌اند. این روند حتی از نظر سیاسی برای ایران مثبت است؛ چراکه اسرائیل به خواست مقاومت تن داده است و حماس، به‌عنوان حلقه انتهایی مقاومت، توانسته نقش مؤثری ایفا کند.»
چرا نتانیاهو پیش از این توافق نکرد؟
ظهره‌وند در بخش پایانی صحبت‌هایش به نیاز رژیم‌صهیونیستی به برقراری آتش‌بس اشاره می‌کند. او آن را ناشی از نیاز خود و کوتاه آمدن در مبادله زندانیان حماس با گروگان‌های اسرائیلی دانست. این کارشناس مسائل بین‌الملل در این باره افزود: «شروط حماس برای برقراری آتش‌بس تغییری نکرده و رژیم‌صهیونیستی به دلیل استیصال به آتش‌بس تن داده است.
نتانیاهو حتی به مردم خود نیز رحم نکرده است. او می‌توانست پیش از کاهش تعداد گروگان‌ها از ۱۱۰ نفر به ۳۵ یا ۴۰ نفر، این توافق را انجام دهد. اما این کار را نکرد. این نشان‌دهنده استیصال کنونی نتانیاهو و ذات جنایت‌کار او است. در حالی که شروط حماس حتی پیش از شهادت هنیه نیز ثابت بوده است، چرا نتانیاهو پیش‌تر این توافق را نپذیرفت؟
این سؤالی است که مردم رژیم‌صهیونیستی، به‌ویژه خانواده‌هایی که فرزندانشان گروگان هستند، باید از او بپرسند. او می‌توانست این اجبار را سه ماه پیش بپذیرد و منطقه و فلسطین را به این حد از جنایت و مصیبت دچار نکند. این تصمیم دیرهنگام، چیزی جز تأکید بر ضعف و ناتوانی نتانیاهو و رژیم‌صهیونیستی نیست.»
پایان/
نظر شما